U botua

[syn·tax || 'sintæks] n. sintaksë

SINTAKSA merret me studimin e rregullave të bashkimit të fjalëve në togfjalësh e në fjali dhe të fjalive në periudhë.

SINTAKSË f. gjuh.

1. Pjesë e gramatikës, që studion mënyrat si lidhen fjalët në togfjalësha ose në fjali dhe vetë fjalitë ndërmjet tyre; lënda që jep njohuritë e kësaj pjese të gramatikës në shkollë; bised. teksti që përmban këto njohuri. Sintaksa e fjalisë ( e periudhës).

Rregullat e sintaksës. Studimet në fushën e sintaksës. Libri i sintaksës. Dha provimin e sintaksës. U botua " Sintaksa" e re.

2. Mënyra se si lidhen fjalët në fjali dhe fjalitë ndërmjet tyre në një gjuhë; veçoritë e përdorimit të pjesëve të ndryshme të ligjëratës në fjali; ndërtimi i fjalive në një gjuhë. Sintaksa e shqipes. Sintaksa e fjalisë. Sintaksa poetike. let. ndërtim i posaçëm i

fjalisë për t`i dhënë fuqi e gjallëri shprehjes.

* * *

sintaks

[rait] v. ( wrote; written) 1. shkruaj; how is it written? si shkruhet kjo (fjalë)? 2. let. shkruaj (libër etj); hartoj, bëj (fjalor); he writes for 'The Guardian' ai shkruan për gazetën 'The Guardian'. 3. muz. kompozoj. 4. ( for) shkruaj letër (për të kërkuar diçka); we had written for a form patëm kërkuar me letër të na dërgonin një formular.

● write away for [rait ë'wei fo:] treg. etj. porosis me letër, dërgoj porosi me shkrim (për një mall, formular)

● write back [rait bæk] kthej përgjigje

● write down [rait daun] a) shkruaj; b) shënoj, mbaj shënim; c) fig. quaj, konsideroj; d) treg. i ul çmimin

● write in [rait in] a) përfshij, fus, shtoj (në listë); b) amer. pol. shënoj emrin e një kandidati (që nuk figuron në fletën e votimit); c) dërgoj (letër) për një ankesë, kërkesë, sugjerim)

● write-in ['raitin] adj.,n. amer. pol. -adj. i shtuar në fletën e votimit./-n. kandidat i shtuar në fletën e votimit (nga vetë votuesi)

● write off [rait of] a) porosis me letër; kërkoj me letër; b) shkruaj shpejt-e-shpejt; c) fin. shlyej, i heq vizë, kaloj në humbjet (një borxh); d) fig. e quaj të humbur, i heq vizë; e) gj.fol. shpartalloj, bëj rrangallë (makinën etj. në një aksident)

● write-off [raitof] n 1. treg. humbje, para të humbura; b) fin. zbritje nga taksat; c) rrangallë; d) fig. humbje kohe: the whole day was a write-off e gjithë dita shkoi dëm

● write out [rait aut] a) shkruaj (emrin, adresën, faturën); b) mbush (çekun); c) kopjoj, hedh në të pastër

● write up [rait ap] a) kërkoj/porosis me letër; b) freskoj, azhurnoj (shënimet); c) bëj relacion, relatoj; d) bëj një shkrim lavdërues

● write-up ['raitap] n 1. përshkrim. 2. raport, relacion. 3. reçensë, shkrim kritik; the film got a good write-up u botua një shkrim vlerësues për filmin

● writer ['raitë:] n 1. autor; shkrimtar. 2. letërshkrues. 3. artikullshkrues.

● be a good writer a) jam shkrimtar i mirë; b) kam shkrim të mirë

● writing [raiting] n.,adj. -n 1. shkrim; I couldn't read your writing s'ta mora dot vesh shkrimin; put something in writing hedh në letër diçka; get sb's permission in writing ia marr me shkrim lejën dikujt. 2. shënim, shkrim (në mur etj). 3. shkrime; punë shkrimtari; earn a lot from writing fitoj mjaft nga shkrimet. 4. shkrime, vepra; the writings of Barletti veprat e Barletit. 5. të shkruar, shkrim (i një libri etj)./-adj. shkrimi

● writing case [raiting] n. Br. takëm shkrimi

● writing desk [raiting desk] n. tryezë shkrimi, tavolinë pune

● writing pad [raiting pæd] n. bllok shënimesh

● writing paper [raiting 'peipë:(r)] n. letër shkrimi

● writing table [raiting teibël] n. tryezë shkrimi, tavolinë pune

● written ['ritën] adj 1. i shkruar; written English anglishte e shkruar. 2. me shkrim

● written exam ['ritën ig'zæm] n. provim me shkrim

● written evidence ['ritën 'evidëns] n. prova, dokumente

* * *

shkruaj

[gram·mar || 'græmë(r)] gramatikë

GRAMATIKA është dega më e rëndësishme e gjuhësisë, sepse ajo studion strukturën e gjuhës e kjo është ana më themelore e gjuhës.

Me këtë fjalë kuptojmë shkencën që merret me studimin e rregullave të ndryshimit të fjalëve dhe të bashkimit të tyre në togfjalësh e në fjali.

Gramatika ndahet në dy pjesë: morfologji dhe në sintaksë.

MORFOLOGJIA merret me studimin e rregullave, sipas të cilave fjalët pësojnë ndryshime si dhe klasifikimin e tyre nëpër klasa.

SINTAKSA merret me studimin e rregullave të bashkimit të fjalëve në togfjalësh e në fjali dhe të fjalive në periudhë.

GRAMATIKË f. gjuh.

1. Tërësia e rregullave të ndryshimit të trajtave të fjalëve në një gjuhë dhe të lidhjes së fjalëve në fjali. Gramatika dhe leksiku. Gramatika e gjuhës shqipe. Rregullat e gramatikës. Studioj ( zotëroj, njoh) gramatikën e një gjuhe.

2. Degë e gjuhësisë që studion këtë tërësi rregullash (ndryshimin e trajtave të fjalëve, ndërtimin e togfjalëshave e të fjalive) dhe që përbëhet nga dy pjesë - nga morfologjia e sintaksa. Gramatika shkencore ( historike, krahasuese). Gramatikë normative ( përshkruese).

3. Lëndë mësimore që jep njohuritë e nevojshme të kësaj shkence në shkollë; bised. teksti që përmban këto njohuri. Gramatika e shkollave pedagogjike ( e klasës së pestë). Libri i gramatikës. Provimi i gramatikës. Bleu gramatikën. U botua një gramatikë e re.

[rait ap] a) kërkoj/porosis me letër; b) freskoj, azhurnoj (shënimet); c) bëj relacion, relatoj; d) bëj një shkrim lavdërues

write-up ['raitap] n 1. përshkrim. 2. raport, relacion. 3. reçensë, shkrim kritik; the film got a good write-up u botua një shkrim vlerësues për filmin